Max Kwantes van Patina Dakdenkers droomt groen

Ruim twintig jaar geleden werkte Heemskerker Max Kwantes bij het toenmalige Corus ’in de steigers’. Hij werkte samen met de dakdekkers van Patina, die hun werk niet zonder steigers kunnen doen. ,,Directeur Wil Boots vroeg of ik niet vestigingsleider bij zijn bedrijf wilde worden. Zo kwam ik bij Patina Dakdenkers. Ik ging me specialiseren in valbeveiliging. Daarvoor haalde ik aan de universiteit van Antwerpen mijn master veiligheidswetenschappen. Die papieren openen vele deuren, bijvoorbeeld die van het Rijksvastgoedbedrijf’’, legt Kwantes uit.

Even het dak op is er tegenwoordig niet meer bij. ,,Er is veel veranderd als het gaat om veiligheid op het dak. Een hekje voldoet niet langer als je op het dak bent voor, onderhoud, lekkage, reparaties, zonnepanelen of storingen. Voor onze mannen heb ik zelf een valbeveiliging ontwikkeld. Natuurlijk bestonden de valankers al, maar op dat gebied doorontwikkelen is een uitdaging. Ik heb altijd naast mijn bed een pen en een kladblok liggen, want dat soort ideeën komen als ik wakker lig. Ik ging uit van het principe van een liniaal op een tafelrand. Hoe zit het met contragewicht, hoe kan ik iets maken dat ze zelf mee kunnen nemen. Het werd een valbeveiliging die de mannen op kunnen vouwen en in hun rugzak mee kunnen nemen. Veel beter dan eerst een heel bouwwerk op moeten zetten voor je aan het werk kan.’’

Naast valbeveiliging gaat ook van duurzaamheid Kwantes bloed sneller stromen. ,,Eigenlijk zijn we daar bij Patina altijd al mee bezig geweest. Destijds waren we bijvoorbeeld bij de bouw van de Stad van de Zon, in Heerhugowaard. We hebben daar een hoofdrol gespeeld in de daken met zonnepanelen. Die wijk streefde naar CO2-emissieneutraliteit. De wijk moet zelf net zoveel energie opwekken als zij met wonen, werken en verkeer verbruikt. Toch kwam de klad in het gebruik van zonnepanelen. Nu zijn we weer volop bezig met duurzaamheid, zo breed als je maar kunt bedenken.’’, vertelt Kwantes enthousiast.

Patina werkt niet voor particulieren, maar wel voor bedrijven en corporaties. ,,Neem Amsterdam, daar zijn grachten gedempt, wat grote gevolgen had voor de riolering. Nu het per jaar aanzienlijk meer regent, zou eigenlijk in de hele stad de riolering vervangen moeten worden. Zo’n operatie operatie is gigantisch. We zijn gevraagd om mee te denken over het waterprobleem. Groene daken kunnen een oplossing zijn. Aanvankelijk was dat een beetje een luxeding, maar tegenwoordig is het toegankelijker. Tussen de planten op de daken maken we buffers. Bakken, die zo’n 40 liter per m2 water opslaan. Die bakken zorgen ook voor isolatie, wat een oplossing is voor het warmer worden in de stad, de zogeheten cityheat. We onderzoeken problemen met gewicht met bijvoorbeeld het lichte biobeton, rubber, en olifantsgras. Dat slaat CO2 op, wat je in een stad natuurlijk ook goed kunt gebruiken. Maar, alles hangt of staat natuurlijk met de constructie van het dak. Kan een dak het dragen, anders vinden we een andere oplossing’’, zegt Kwantes.

De sedum rotsplantjes die Patina gebruikt op groene daken komt uit het Heemskerkse duingebied. ,,We hebben er een eigen kwekerij. Ze groeien in een kas waar alles biologisch is en energieneutraal. We vernevelen opgevangen regenwater voor de planten en de verlichting is led-verlichting. De bakken van 60 bij 40 centimeter, waar de plantjes in worden gekweekt, zijn gemaakt van gerecycled plastic. Van oude autobanden en granulaat van voetbalvelden maakt het bedrijf Ceyes cassettes. Die plaatsen wij op daken waar groen op gaat groeien, ideaal voor waterbuffering. Ze klikken aan elkaar, wat het verwerken op een dak eenvoudig maakt. We maken er uiteindelijk ook de bijen die op de bloemetjes afkomen blij mee. De buurman van de kwekerij vond het ook wel een goed plan, om die plantjes te kweken. Dat is natuurlijk een goed idee, want we hebben heel veel groen nodig. Maar dat kan voor ons alleen op de voorwaarde dat er niet gespoten wordt. ’Ja, maar dan moet ik wieden’, zei hij. Ja, klopt, we doen het biologisch en anders niet’’, lacht de Heemskerker.

Als er een bitumen dak vervangen wordt gaat het oude naar GP Groot Recycling. ,,Daar werken we nauw mee samen. Van oude bitumen wordt bij GP Groot granulaat zo gemaakt, dat met een klein beetje extra toevoeging opnieuw tot bitumen gemaakt wordt. Zo maak je afval waardevol. Als iedereen dat doet, hoef je niets meer weg te gooien. Ik leer hierin nog steeds. Zo hadden we hier een creatieve ondernemer van De Broedmachine, die naar het afval kwam kijken voor hergebruik. Hij bedankte voor de bedrukte plastic wikkels van rollen bitumen. Vies plastic kun je niet goed verwerken, transparant onbedrukt wel. Dat wist ik niet, dus hebben we de fabrikant gevraagd of het anders kon. Dan krijg je natuurlijk te horen, ’dat doen we altijd zo’, maar slot van het liedje is, dat we nu schoon plastic krijgen dat dus weer verwerkt kan worden. In feite scheiden we nu gescheiden afval. Vervangen we een dak waar grind op ligt, dan nemen we het mee en reinigen we het en gebruiken het weer’’, legt Kwantes uit.

In dagelijkse dingen als een matras ziet de Heemskerker mogelijkheden. ,,Dan zie ik een reclame, die zet me aan het denken. Eens in de vijftien jaar koop je een matras. Laat er een rekensom op los, tel daar vervoer ervan bij op en uiteindelijk wordt het veel afval. We onderzoeken of we oude matrassen kunnen gebruiken als isolatiemateriaal. Maar ook denken we het lichtgewicht spul te kunnen gebruiken om glooiingen op een groen dak te kunnen maken.’’

Het pand van Patina Dakdenkers is energieneutraal. ,,We hebben een warmtepomp en elke vertrek heeft een eigen luchtinstallatie. We zijn coronaproof, al wisten we dat nog niet toen het gebouwd werd. Daarnaast hebben we twaalf oplaadpalen voor elektrische auto’s. Het is natuurlijk wel zo dat dit een kantoor is, we produceren niks, want dan is het niet haalbaar. We hebben ook elektrische bussen, maar het is nog even zoeken naar bussen die dan ook nog een aanhanger kunnen trekken en flink heen en weer kunnen rijden. Je ziet in Nederland steeds meer dat grote steden autoluw worden. Daarvoor zijn hubs in het leven geroepen, zeg maar centrale overslagpunten in een distributienetwerk van waaruit een aantal afzenders en ontvangers van goederen worden bediend. Toen we mannen hadden werken bij het Rijksmuseum, maakten we daar gebruik van en gingen zij op de elektrische fiets de stad in’’, legt de duurzaamheidsdeskundige uit.

Kwantes komt regelmatig voor Patina bij ziekenhuizen door heel Nederland. ,,Daar is men ook erg met duurzaamheid bezig. We hebben daken op het AMC vervangen en er zonnepanelen opgelegd. Er ligt een plan om volledig op ledverlichting over te stappen. Dan kun je zomaar 30 procent op je energie besparen. Maar ga maar eens in een ziekenhuis, waar duizenden lampen hangen, ze vervangen. Het Dijkland ziekenhuis in Purmerend heeft overigens sinds kort uitzicht op groene daken in plaats van bitumen’’, vertelt de veiligheidsdeskundige.

Kwantes is onder de indruk van de andere genomineerden van de duurzaamheid prijs. ,,Als ik bij Crown Van Gelder had gewerkt, had ik het papier maken van bietenpulp uit willen vinden. Dat is toch ook een geweldige uitvinding. Er zijn drie bedrijven genomineerd en het maakt mij echt niets uit wie gaat winnen. We zijn allemaal gewoon heel goed bezig. Mooi dat het ook wordt opgemerkt. We zijn nu aan het werk in Rotterdam. Die stad wil helemaal groen worden. Zo’n klus is geweldig om te doen natuurlijk, maar veel te groot voor ons alleen. Als nou alle dakdekkers groen gaan werken, kunnen we het met elkaar doen. Met zijn allen op weg naar een betere aarde, mooi!’’

Bron: Dagblad Kennemerland van 26 januari 2021 door Mitzie Meijerhof

Foto: Heleen Vink, op de foto: Max Kwantes in het energieneutrale pand van Patina Dakdenkers.