Tijdens de bijeenkomst IJmond Energiek 2040-2050 op 21 februari in Chateau Marquette in Heemskerk werd energiek geprobeerd de toekomstige landkaart van de regio te schetsen. Dat gebeurde op basis van een prikkelende inleiding door Adriaan Geuze (hoogleraar landschapsarchitectuur aan de TU Delft), een talkshow met drie ondernemende gasten en het aanbieden van een door tientallen bedrijven ondertekend manifest aan gedeputeerde Ilse Zaal. Er waren zo’n 130 bezoekers aanwezig. Veel ondernemers uit de IJmond en ook de Zaanstreek en vertegenwoordigers van overheden en het onderwijs. Uit de reacties na afloop viel op te maken dat velen de bijeenkomst als energiek hadden ervaren.
Bekijk hier de video
IJmond Energiek 2040-2050 begon met de aanbieding (videoverslag vanaf 1.12) door OV IJmond-voorzitter Leen Wisker van een manifest aan gedeputeerde Ilse Zaal en de wethouders Jeroen Verwoort (Velsen), Brigitte van den Berg (Beverwijk) en Aad Schoorl (Heemskerk). In dit door tientallen bedrijven ondertekende stuk wordt de overheid opgeroepen om de energietransitie van Tata Steel en de maak- en onderhoudsindustrie in de IJmond kritisch te volgen: ‘Houd ons scherp, maar maak geen onomkeerbare keuzes die op de lange termijn grote negatieve impact hebben op onze industrie in de regio.’ De in het stuk verwoorde ambities komen volgens de gedeputeerde heel sterk overeen met die van de provincie en Metropoolregio Amsterdam (MRA). Ze zijn niet realiseerbaar zonder steun van het bedrijfsleven en onderwijs, zei Ilse Zaal: ‘We gaan graag met jullie samenwerken.’
Tijdens de talkshow vertelde Jeroen Klumper (4.27) aan interviewer Jaap Sluis dat hij als directeur duurzame transitie van Tata Steel zeker wel eens wakker ligt van de enorme taak waarvoor hij zich samen met zo’n 250 ‘transitie-collega’s’ gesteld ziet. Er ligt in zijn optiek een unieke kans om op een ideale locatie aan de Noordzee iets moois te realiseren namelijk de transformatie van Tata Steel in een hypermodern, op waterstof draaiend staalbedrijf. Als alles meezit kan in 2026 de bouwstart plaatsvinden waarna in 2030 veel van de nieuwe installaties in bedrijf zouden kunnen zijn. Op de vraag wat er tot die tijd gebeurt om milieuoverlast tegen te gaan, antwoordde Jeroen Klumper dat fors geïnvesteerd is en wordt (300 miljoen euro) in milieu-installaties die hinder door stof, geur en geluid terugdringen.
Niet alleen op het land, maar ook op de Noordzee gaat – kijkend naar 2040-2050- veel gebeuren, zei Richard Engelkes (11.42) van het 126 leden tellende Amsterdam IJmuiden Ofsshore Ports (AYOP). We zien dan offshore bijvoorbeeld veel meer windparken, waterstofproductie en op waterstof varende schepen. En een nóg intensievere samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs. De eerste windmolenparken zoals het uit 2007 stammende windmolenpark Amalia voor de kust van Egmond aan Zee zijn dan aan het eind van hun levensduur. Er komt tegen die tijd enorm veel materiaal van zee naar het land. Wat oud is circulair verwerken en wat nieuw is naar zee brengen, dáár kan de IJmond net als de Eemshaven en Den Helder veel bedrijvigheid mee genereren, aldus Engelkes die aangaf dat afstemming tussen de betrokken regio’s nu al plaatsvindt.
De voorspelling van gespreksleider Jaap Sluis dat de inleiding van Adriaan Geuze (16.45) inhoudelijk voor de nodige turbulentie zou kunnen zorgen kwam helemaal uit. De hoogleraar ging vele eeuwen terug in de tijd, schetste hoe eerst de Zaanstreek en daarna de IJmond zich mede op basis van ‘rauwheid, een meedogenloze humor en een no bullshit mentaliteit’ aan menig crisis wisten te ontworstelen. Al doende ontstond er een vorm van euforie die de samenleving voor altijd tekende en ver vooruit bracht. Mensen die fabrieken vooral vies vinden en ten diepste geen bedrijvigheid in hun omgeving verdragen snappen volgens Geuze weinig van de oude en ondernemende ziel van de IJmond en Zaanstreek. Dat industrie zich aan milieuregels heeft te houden en alles op alles moet zetten om daar werk van te maken is volgens Geuze terecht. Dat industrie regelmatig wordt afgeschilderd als ‘erg en lelijk’ echter níet. Op basis van goed leiderschap bij de overheid, ondernemers en onderwijs moet het mogelijk zijn de IJmond met een DNA dat door de eeuwen heen is opgebouwd uit ondernemingslust, vakmanschap en technologie de toekomst in te loodsen. Een vaststelling die de volle zaal blijkens het grote applaus als muziek in de oren klonk.
Dat gold zeker ook voor directeur Clement Kieftenbeld van Microtechniek uit Velsen-Noord (28.01). Een machinefabriek met 135 werknemers in Velsen-Noord. Werkzaam voor onder meer de scheepvaart, de voedingsmiddelenindustrie, de ruimtevaart en Tata Steel. Aan personeel heeft men doorgaans geen gebrek. Dit dankzij een 16 jaar geleden door de directeur opgerichte eigen bedrijfsopleiding. Jongeren van 14 tot 15 jaar worden al in contact gebracht met Microtechniek en inmiddels al zeven andere bedrijven in de regio en draaien daarna mee in een stage-carrousel. Waar ondernemingen vroeger op het gebied van werven en opleiding elkaars concurrenten waren, werken ze nu steeds vaker samen. Dat is volgens Clement Kieftenbeld hard nodig om werk te kunnen maken van het advies van Adriaan Geuze: nú doorpakken met de energietransitie van Tata Steel en de maak- en onderhoudsindustrie in de IJmond en een renaissance van de regio op gang brengen.
