Het college van burgemeester en wethouders vraagt de gemeenteraad in te stemmen met een Amsterdamse bijdrage van maximaal 105,25 miljoen euro aan het rijksproject Zeetoegang IJmond. Het college steunt daarmee de ambitie van het Havenbedrijf Amsterdam om zelfstandig verder te groeien, het verdienvermogen te versterken en de marktpositie veilig te stellen. De versnelde aanleg van de zeesluis is goed voor de economische ontwikkeling van de haven en de metropoolregio Amsterdam.
Oude sluis
De oude zeesluis uit 1929 voldoet niet aan de eisen van deze tijd. De technische staat bereikt een kritisch punt en ook vanuit economisch perspectief is de sluis verouderd. Schepen worden steeds groter. Rederijen kiezen vanwege kostenefficiency voor meer volume per schip. Die nieuwe generatie schepen kan de Amsterdamse haven alleen bereiken als de oude sluis wordt vervangen. De wachttijden om de nieuwe sluis binnen te varen zijn korter, omdat de toegang onafhankelijk is van getijden. De achterliggende havens in Velsen, Beverwijk, Zaanstad en Amsterdam zijn daarmee 24 uur per dag bereikbaar.
Versnelling
Oorspronkelijk zou de sluis in 2029 worden vervangen door het Rijk. College, provincie Noord-Holland en Havenbedrijf Amsterdam vinden dat te laat. Versnelling is noodzakelijk omdat de haven mogelijk al voor 2020 zijn maximumcapaciteit van 95 miljoen ton achter de sluis bereikt, zo blijkt uit cijfers van het Havenbedrijf. Alleen met een nieuwe zeesluis kan de haven doorgroeien tot 125 miljoen ton. Bedrijven in het gebied willen zekerheid. Blijft de oude sluis langer in gebruik dan is de kans groot dat contracten niet worden verlengd en investeringen uitblijven.
De Amsterdamse haven heeft 26.000 arbeidsplaatsen voor mensen van alle opleidingsniveaus. De haven draagt bij aan de diversiteit van de economie in de metropoolregio Amsterdam. Het aantal haven gerelateerde banen in het Noordzeekanaalgebied bedraagt 59.000. De aanleg van nieuwe sluis zorgt voor behoud van die werkgelegenheid.
Financiën
De vorige gemeenteraad nam in 2012 een positief besluit over een bijdrage aan de versnelde aanleg van de sluis. Destijds ging de gemeente uit van maximaal 136,5 miljoen euro. Na gesprekken tussen wethouder Ollongren en het Rijk kan dit bedrag door een gunstige renteontwikkeling nu verlaagd worden tot maximaal 105,25 miljoen euro. Daarbij is wel afgesproken dat de gemeentelijke bijdrage deels vervroegd wordt betaald bij bepaalde rentestijgingen. De gemeentelijke bijdrage wordt bij meevallers naar beneden bijgesteld. Bouwrisico’s en bijbehorende reserves liggen bij het Rijk.
De totale kosten van de nieuwe zeesluis bedragen ruim 880 miljoen euro (prijspeil 2014). Het Rijk is eigenaar van de sluis en laat de vervanging uitvoeren door Rijkswaterstaat. Bij een positief besluit van de Amsterdamse gemeenteraad wordt de zeesluis in 2019 in gebruik genomen.
