René Pluijm zet coronawoede om in creativiteit

Kok René Pluijm, lid van OV IJmond, eet en drinkt bijna alles, als het bij een bepaalde cultuur hoort. Frikandelbroodjes, energiedrank en hond zijn voor de tv-kok een brug te ver.

René is geboren in Rotterdam. ,,Toen ik zes was, ben ik met mijn broer en mijn ouders naar Den Dolder verhuisd. We woonden midden in de natuur. Dankzij de vrijheid daar konden we bomen klimmen, boomhutten bouwen en aan brommers sleutelen. Ik heb een geweldige jeugd gehad. Mijn ouders zijn 67 jaar getrouwd geweest. Mijn vader is overleden en tot het laatst zaten ze hand in hand. Mijn vader in de rolstoel, mijn moeder ernaast. Nog elke week komt mijn moeder langs in IJmuiden.’’

Zijn moeder bracht hem de liefde voor het koken bij. ,,Tijdens het koken zette ze muziek op en stond achter het fornuis te zingen. Mijn moeder heeft mij de liefde en respect voor het koken bijgebracht. Ik kon net over het fornuis kijken en zag de karbonades in de roomboter pruttelen. Het was de tijd dat alles werd stuk gekookt. Toch wist ik toen al, ik wil kok worden.’’

René ging eerst zwerven over de wereld. ,,De drang om te reizen heb ik al mijn leven lang. Natuur, kunst, cultuur, mens, oorsprong, architectuur, poëzie en sport spelen een belangrijke rol in mijn leven. Ik heb jaren door het Caraïbisch gebied en Latijns-Amerika rondgezworven. Ik streek neer op het eiland Roatan (Honduras). Daar werd ik divemaster en begon met een partner een restaurant. Tien jaar lang was ik vegetariër, maar dat kun je in die landen niet vol houden omdat overal pollo (kip) in zit. In 1998 werd ik weggeblazen door orkaan ’Mitch’, waarin overigens wel mijn dochter Elia is geboren.”

Zijn carrière als presentator begon met zelfgemaakte filmpjes op het internet. ,,Tijdens vakanties in het buitenland filmde ik bezoekjes aan boeren, restaurants en producenten. Hieruit ontstond het idee voor mijn eerste programma ’Pluijm op pad’.’’

In de serie ’Pluijms eetbare wereld’ bezocht hij IJsland. ,,Ik at er Groenlandse gefermenteerde haai. Het hoort bij hun cultuur, die ik wilde proeven. Het is een delicatesse daar en het recept dateert uit de tijd van de Vikingen. Je kunt die haai niet snijden of bakken, want dan vergiftig je jezelf. Dus fermenteren ze haai en drogen het daarna in de wind. Ik liep tegen een muur van ammoniak aan. Het was zo walgelijk dat het niet voor mensen lijkt gemaakt, maar de bevolking stond te smullen. Ik was in Tel Aviv, het Barcelona van het Oosten. Die keuken heeft veel groenten en specerijen die bij ons onbekend zijn. Heel bijzonder. Het armeluis eten in Italië is de knapste vorm van koken. Met niets zetten ze een goddelijke pasta op tafel. Ze maken ruzie over wie de beste worst maakt, die gedrevenheid ontroert me. Tijdens het ontbijt gaat het over de lunch en bij de lunch over het diner. De hele dag gaat het over eten.’’

In Indonesië eten ze vleermuis, rat, hond en kat ondervond de kok. ,,Ik vond het gruwelijk die verkoolde dieren te zien op de markt. Maar het is hypocriet om dat te veroordelen, want waarom wel een rund, lam of varken? Weet je wel hoe leuk een varken is? Maar die verkoolde dieren hebben een klote leven gehad en zijn zonder enig respect geslacht. Daar ligt dan voor mij wel een grens. In Portugal at ik gefrituurd bloed en in de grond bereid rund. In Thailand at ik schorpioen, gezond maar niet lekker. Nederlanders zijn niet van het proeven en ontdekken, ik wel.’’

Met goed eten zorg je goed voor je lichaam, vindt René. ,,’Der Mensch ist, was er isst’, zei filosoof Ludwig Feuerbach en zo is het. Denk je dat als je roze koeken eet, energiedrankjes drinkt en voorverpakt vlees eet dat is volgespoten met water en zout, goed bezig bent? Lees de achterkant van een pakje. Eet jezelf immuun. Ik wil niet zeggen dat je dan geen virus oploopt, maar je verkleint de kans. Het is van groot belang dat kijken wat goed is voor mens, dier, planeet en de toekomst. Waar komt je eten vandaan? Is het herleidbaar? Ik heb geslacht, dat is niet fijn, maar om te leven moet iets sterven. Daar moeten we dankbaar voor zijn. Of het nou gaat om een wortel of een varken. Maar die moet wel een goed leven hebben gehad en respectvol zijn geslacht. In Portugal slachten ze en delen het vlees in het dorp. Het rund heeft geen stress van transport en slachthuis. Dat vlees noem ik ’levend’ vlees.’’

René eet niet elke dag vlees. ,,Ik eet weinig vlees, maar wat ik eet, is goed en eerlijk. Ik ken de boer, ik ken zijn dieren. Dat vlees is voedzamer, omdat er niks ingespoten is. Je hoort vaak dat er een prijskaartje aan hangt. Fuck de ossenhaas, neem dan gewoon een voordeliger stuk. Ik val achterover als ik op brood, waar broodverbeteraar in zit, lees: Met liefde en passie gemaakt. Ambachtelijk, eerlijk, robuust het zijn allemaal nobele woorden, maar uiteindelijk gaat het alleen maar over poen. De achteloosheid waarmee mensen zeggen ’ik zit vol’, dat stuit me ook tegen de borst. Hebben ze net een diepvriespizza weggewerkt. Onbegrijpelijk. Ik vind ook dat de huidige koks zich meer moeten focussen op goed eten. Ze kunnen prachtige kunstwerken maken met pincetjes, maar veel belangrijker is het te weten wat erop ligt en de oorsprong ervan.’’

Corona haalde het slechtste in René naar boven. ,,Ik was zo woest, zo boos en dat zit helemaal niet in mijn natuur, maar ik kan niet tegen onrecht. Ik moest me verzetten. Ik had mijn terras open, terwijl het niet mocht en werd opgepakt. Het kwam breeduit in de media. Ik zei tegen een agent: ’Ik ga weg uit Nederland.’ Een dag later zagen we, met stomheid geslagen, dat er een crowdfundingsactie was opgezet. Ik krijg er nog kippenvel van en ik heb er ook tranen om gelaten. De giften kwamen uit het hele land, maar voornamelijk uit IJmuiden. Steun van de staat krijg je alleen voor personeel, dus we konden die morele, hartverwarmende steun knetterhard gebruiken. Toen kregen we het gevoel dat alles goed zou komen. Hier zitten we goed, IJmuiden is eigenlijk precies zoals ik kook. Rauw, eerlijk en duidelijk. Het is jammer dat de gemeente geen gas geeft in dit gebied. Met een wandelboulevard, grote terrassen kan het hier het nieuwe Amsterdam-Noord worden.’’

Het terras van de culinaire werkplaats van René, zijn vriendin en dochter is weer van donderdag tot en met zondag open. ,,Om te overleven moesten we iets bedenken. Ik weet nog steeds niet of we nu het juiste hebben gedaan, maar ik ben ondernemer ik kan niet stilzitten. Hoe komen we hier uit?, was de vraag. Ik speelde al een tijd met de gedachte om iets met stoven te doen. Ik zag collega-kok Yari Wubbenhorst die in coronatijd met een thuisconcept voor stoverij kwam. We hebben het concept ’patatje STOOF’ ontwikkeld. Dit verkopen we in de werkplaats en klanten staan ervoor in de rij. Standaard verkopen we patat rendang en patat Jamaican Jerk Chicken, de rest, ook vega, wisselt. Mooi is dat, doordat we dit serveren, mensen ook in de winkel komen en zien wat je bij ons allemaal kunt kopen en doen.’’

Naast zijn zaak ’Pluijm’s Eetbare Wereld’ is René druk bezig met filmen. ,,Ik wil positieve dingen doen. Ik maak een rondgang langs ondernemers die kort vertellen over het randje van de afgrond, waar ze dankzij corona op balanceren. Echt verschrikkelijk. Daarna welke creatieve initiatieven er door zijn ontstaan. Bijvoorbeeld de ondernemer die het ’table to go’ concept bedacht. Leen winkelwagentjes van de lokale supermarkt en tover ze om tot een tafel. Blad erop, je eigen logo en eventueel een parasolletje. Klanten halen hun tafeltje met bestelling op en zoeken een plekje. Die filmpjes vol creatieve, positieve ideeën vind je op het youtube kanaal: pluijms eetbare wereld.’’

Japan staat op de verlanglijst van de kok, voor wie sport en vooral martial arts een eerste levensbehoefte is. ,,Ik beoefen de vechtkunst jiujitsu en zou graag in Japan heel hard willen trainen en de eetcultuur willen leren kennen. Koken en vechtsportkunst hebben heel veel raakvlakken. Bijvoorbeeld als het gaat om doorzettingsvermogen, innovatie, zelfreflectie, onder hoogspanning werken, omgaan met verlies en pijn. Japan is een compleet andere wereld. Het wordt ook een zoektocht naar mezelf. Het moet nog even wachten. Voor nu zijn we te vinden aan de Halkade 17a in IJmuiden, in de kookwinkel, tevens kook- en opnamestudio, productiehuis, traiteur & eetgelegenheid. Wees welkom!’’

Bron: Noordhollands Dagblad van 1 juni 2021 door Mitzie Meijerhof

FOTO :UNITED PHOTOS/PAUL VREEKER